Czy szczepionki na COVID zwiększają podatność na wirusa HIV?
Źródło: Science, Could certain COVID-19 vaccines leave people more vulnerable to the AIDS virus?
19 październik 2020
Eksperymentalna szczepionka przeciwko COVID-19 firmy CanSino Biologics jest jedną z co najmniej czterech wykorzystujących adenowirusa, które mogą zwiększyć podatność na HIV.
Niektóre potencjalne szczepionki przeciwko COVID-19 mogą zwiększać podatność na wirusa HIV, ostrzega grupa naukowców, którzy w 2007 roku dowiedzieli się, że eksperymentalna szczepionka przeciwko HIV u niektórych ludzi zwiększyła ryzyko zakażenia tym wirusem. Obawy te sączyły się w tle wyścigu o szczepionkę, która ma [rzekomo] powstrzymać pandemię koronawirusa, ale teraz naukowcy wyrazili je publicznie “ku przestrodze,” po części dlatego, że testy tych potencjalnych szczepionek mogą się wkrótce rozpocząć w miejscach, w których ogłoszono epidemię HIV, takich jak Południowa Afryka.
Czy szczepionka na koronawirusa chroni bezobjawowo? [AstraZeneca]
W niektórych zatwierdzonych i eksperymentalnych szczepionkach przeciwko HIV wykorzystano różne zmodyfikowane szczepy adenowirusów, które mogą powodować przeziębienie, ale często są nieszkodliwe. W badaniach klinicznych feralnej szczepionki przeciwko HIV wykorzystano zmodyfikowany szczep, znany jako adenowirus 5 (Ad5), który transportuje do organizmu gen białka powierzchniowego wirusa HIV. W czterech potencjalnych szczepionkach przeciwko COVID-19, przechodzących teraz przez badania kliniczne w kilku krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych, Ad5 w podobny sposób służy jako “wektor” do przenoszenia do organizmu genu białka powierzchniowego SARS-CoV-2, wirusowej przyczyny pandemii; dwie z nich to zaawansowane na dużą skalę, badania skuteczności w III fazie, prowadzone w Rosji i Pakistanie.
Lancet – Zastosowanie szczepionek z wektorem adenowirusa typu 5: ku przestrodze
W poniedziałkowym wydaniu The Lancet [Lancet. 2020 Oct 31;396(10260):e68-e69] czworo doświadczonych naukowców ostrzegają przed tymi potencjalnymi szczepionkami przeciwko COVID-19, opierając się na swoim doświadczeniu z badań klinicznych nad szczepionką przeciwko AIDS, znanego pod nazwą STEP. Okresowa analiza badania STEP wykazała, że nieobrzezani mężczyźni, w sposób naturalny zakażeni Ad5 przed otrzymaniem szczepionki stali się szczególnie podatni na wirusa HIV. Szczepionka wyprodukowana przez firmę Merck stanowiła największą nadzieję na to, co wówczas było 20-letnimi poszukiwaniami eliksiru, który może unicestwić HIV. Ale po tym, jak ukazały się wyniki badania STEP, te nadzieje zgasły. “Dekadę zajęło nam, żeby się podnieść,” mówi jeden ze współautorów publikacji z Lancet, Lawrence Corey z Fred Hutchinson Cancer Research Center (Instytutu Badań nad Rakiem Freda Hutchinsona).
Lawrence Corey, który obecnie współkieruje siecią zapobiegania COVID-19 w Stanach Zjednoczonych, testującą szczepionki z polecenia Narodowego Instytutu Zdrowia [NIH], mówi, że on i jego współautorzy upublicznili to, ponieważ szczepionki [wektorowe] na COVID-19 oparte o Ad5 mogą być wkrótce testowane wśród populacji z wysoką częstością występowania HIV, a co za tym idzie z większym ryzykiem przypadkowego zakażenia podczas badań klinicznych. “Gdybym przebywał w subsaharyjskim afrykańskim kraju i miał podjąć decyzję, jaką szczepionkę przeciwko SARS-CoV-2 wybrać do zastosowania w ogólnej populacji mojego kraju, nie wiem, dlaczego miałbym wybrać (szczepionkę) z wektorem Ad5, skoro jest wiele innych alternatywnych opcji,” mówi Corey.
Skutek badania STEP, jaki odbił się rykoszetem — analiza skuteczności szczepionki Merck u osób narażonych na wysokie ryzyko zakażenia HIV w obu Amerykach i Australii — pojawił się również w innym badaniu tej samej szczepionki, zwanym badaniem Phambili. Badanie odbywało się równolegle w Południowej Afryce i zostało szybko przerwane z powodu danych z badania STEP.
Niejasne pozostaje, w jaki dokładnie sposób szczepionka Ad5 firmy Merck zwiększyła ryzyko transmisji HIV podczas badań STEP i Phambili. Artykuł wstępny w Lancet wylicza kilka możliwości, w tym osłabienie odporności na HIV, zwiększenie replikacji wirusa, albo utworzenie dla niego większej ilości komórek docelowych.
Oprócz potencjalnych szczepionek przeciwko COVID-19 z Ad5, kilka innych wiodących szczepionek, w tym te, opracowywane przez Johnson & Johnson i AstraZeneca/University of Oxford, wykorzystuje jako wektory inne adenowirusy. Nie ma dowodów, że któreś z tych adenowirusów zwiększają ryzyko zakażenia HIV.
“Nie wiem, dlaczego miałbym wybrać (szczepionkę) z wektorem Ad5, skoro jest wiele innych alternatywnych opcji.” – Lawrence Corey, Fred Hutchinson Cancer Research Center
Spośród potencjalnych szczepionek przeciwko COVID-19 opartych na Ad5, najbardziej zaawansowana jest ta z chińskiej firmy CanSino Biologics. Według raportu, jaki ukazał się w Lancet w maju, naukowcy z tej firmy dostrzegli tę “kontrowersyjną” możliwość, że użyty przez nich wektor może zwiększać ryzyko zakażenia HIV i oznajmili, że będą to obserwowali podczas testów potencjalnej szczepionki. Szczepionka CanSino przeciwko COVID-19 jest testowana na testach skuteczności w Rosji i Pakistanie, oba te kraje mają nadzieję objąć badaniem ponad 40.000 osób, a firma debatuje nad rozpoczęciem badań w Arabii Saudyjskiej, Brazylii, Chile i Meksyku.
Niespecyficzne skutki szczepień cz.1 – dr Suzanne Humphries
Niespecyficzne skutki szczepień cz.2 – dr Suzanne Humphries
Chiny już zatwierdziły szczepionkę firmy CanSino przeciwko wirusowi Ebola, która wykorzystuje wektor Ad5. Yu Xuefeng, prezes CanSino, mówi dla Science, że ryzyko zwiększonej podatności na HIV może ograniczać się do szczepionek z Ad5, które produkują białko wirusa HIV. “Nie ma jeszcze jasnej odpowiedzi,” mówi Yu. “Z pewnością nie zaobserwowaliśmy nic przy szczepione przeciwko wirusowi Ebola.” Szczepionka tej firmy przeciwko wirusowi Ebola była testowana w populacji Sierra Leone, która, jak zauważa, miała stosunkowo wysoką częstość występowania HIV, przez co bardziej prawdopodobne byłoby zauważenie tego problemu, gdyby istniał.
W USA rejestruje się mniej niż 1% NOPów – Harvard Pilgrim Health Care
Rosyjskie Centrum Badawcze Epidemiologii i Mikrobiologii im. Gamalei ma potencjalną szczepionkę przeciwko COVID-19, która wykorzystuje kombinację wektorów Ad5 i Ad26; obecnie przechodzi przez testy skuteczności w tym kraju.
W zeszłym tygodniu ImmunityBio otrzymało zgodę amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków [FDA] na rozpoczęcie badań na ludziach swojej szczepionki przeciwko COVID-19, która wykorzystuje w roli wektora Ad5. Pierwsza próba odbędzie się w Newport Beach w Kalifornii, ale Patrick Soon-Shiong, prezes firmy mówi, że ma również nadzieję, że testy przeprowadzone zostaną w Południowej Afryce, gdzie dorastał i gdzie studiował medycynę.
Nazywa wyniki badania STEP “bardzo, bardzo rozmytymi” i podkreśla, że Ad5 z ImmunityBio ma usunięte cztery geny, co osłabia odpowiedź immunologiczną, jaką wywołuje. “Jest w 90% wyciszony,” mówi.
ImmunityBio omawia z naukowcami i organami nadzoru z Południowej Afryki ryzyko przeprowadzenia tam testów swojej szczepionki przeciwko COVID-19 ze zmodyfikowanym Ad5. Procedury świadomej zgody na proponowane badanie informowałyby uczestników o potencjalnym ryzyku, jakie wykazały wyniki poprzednich badań, STEP i Phambili.
Jak działają szczepionki? W dużej mierze nie mamy pojęcia. – Dr Peter Aaby
Badanie WHO dotyczące szczepionek przeciwko malarii stanowi „poważne naruszenie międzynarodowych standardów etycznych” – Peter Doshi
Soon-Shiong podkreśla, że eksperymentalna szczepionka jego firmy przeciwko COVID-19, w przeciwieństwie do innych potencjalnych szczepionek, które wykorzystują jako wektor adenowirusa, zawiera dwa różne geny SARS-CoV-2 i dlatego może zapewnić większą ochronę przed zakażeniem lub chorobą. Dlaczego testować ją wyłącznie w bogatych enklawach Kalifornii? – pyta. “Dlaczego nie w Południowej Afryce? Dlaczego nie wśród potrzebujących osób na świecie?”
Argentyna – zmarło 14 dzieci, na których testowano szczepionkę przeciwko pneumokokom (11.07.2008)
Pediatra Glenda Gray, która zarządza South African Medical Research Council i przewodniczyła badaniom Phambili, wzięła udział w kilku debatach z zespołem ImmunoBio. “Kiedy [Soon-Shiong] nawiązał kontakt z Południową Afryką, byliśmy oczywiście mocno zaniepokojeni,” mówi Gray. “Wszyscy z nas, którzy braliśmy udział w badaniach Phambili i byliśmy po sporych przejściach w związku z tym, co się stało, pytaliśmy czy mamy apetyt na zrobienie czegoś jeszcze w Południowej Afryce.”
Ale po kilku miesiącach obrad strona południowoafrykańska doszła do wniosku, że organy nadzoru powinny rozważyć niewielkie badania szczepionki tutaj, wśród ludzi o niskim ryzyku zakażenia HIV, mówi Gray. “Postanowiliśmy nie wylewać jeszcze dziecka z kąpielą,” dodaje. “Jeżeli to ruszy w Południowej Afryce, potrzebne będą olbrzymie konsultacje społeczne i musimy być dwakroć pewni, że uczestnicy rozumieją, co wydarzyło się w przeszłości.”
Dr Stanley Plotkin o szczepionkach – Eksperymenty na osobach niepełnosprawnych
Glenda Gray mówi, że Południowa Afryka docenia propozycję ImmunoBio, dotyczącą zezwolenia na wytwarzanie tego produktu. “Jesteśmy w samym środku epidemii COVID-19 w Południowej Afryce i nie wiemy, czy kiedykolwiek uzyskamy dostęp do obecnego zestawu szczepionek” produkowanych gdzie indziej, mówi.
Decyzję o dalszych działaniach, jak podkreśla, należy pozostawić południowoafrykańskim naukowcom, organom nadzorującym i komisjom etycznym. “To niezwykle protekcjonalne, decydować, która nauka jest zła albo dobra dla innych krajów,” mówi. “Każdy wie o Phambili i STEP, a naukowcy rozumieją, że należy tu zachować wysoką ostrożność.”
Gray, która jest współautorką artykułów na temat szczepionek przeciwko HIV, wraz z Coreyem i trojgiem innych autorów korespondencji do Lancet, mówi, że nie ma tutaj łatwych odpowiedzi. “Co, jeżeli ta szczepionka jest najskuteczniejsza?” pyta. “Jeżeli okaże się ważną szczepionką, będziemy mieli z nią jakieś doświadczenie.”