Covid-19: Morderstwo społeczne – przez wybranych, nierozliczonych i bez skruchy
Źródło: BMJ 2021;372:n314; Covid-19: Social murder, they wrote—elected, unaccountable, and unrepentant
Po dwóch milionach zgonów musi dojść do zadość uczynienia za nieumiejętne radzenie sobie z pandemią.
Morderstwo to słowo budzące emocje. W prawie wymaga ono działania z premedytacją. Śmierć musi być uznana za sprzeczną z prawem. Jak termin “morderstwo” może odnosić się do niepowodzeń w reagowaniu na pandemię?
Być może nie może i nigdy nie będzie, ale warto się nad tym zastanowić. Kiedy politycy i eksperci mówią, że są gotowi pozwolić na dziesiątki tysięcy przedwczesnych zgonów [z powodu NOPów] w imię odporności populacji lub w nadziei na podbudowanie gospodarki, czyż nie mamy do czynienia z premedytacją i lekkomyślną obojętnością wobec ludzkiego życia? Jeśli błędy w polityce prowadzą do powtarzających się i źle zaplanowanych blokad [lockdownów], kto jest odpowiedzialny za wynikającą z nich nadwyżkę zgonów bez kowidowej diagnozy? Kiedy politycy świadomie lekceważą porady naukowe, międzynarodowe i historyczne doświadczenia oraz własne alarmujące statystyki i modelowanie, ponieważ działanie jest sprzeczne z ich strategią polityczną lub ideologią, czy jest to zgodne z prawem? Czy bezczynność jest działaniem?[1] Jak wielkim zaniedbaniem jest brak działania natychmiast po ogłoszeniu przez Światową Organizację Zdrowia stanu zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym w dniu 30 stycznia 2020 r.?
Plusy i minusy środków zaradczych przeciw pandemii grypy – dr Thomas Inglesby, prof. Jennifer Nuzzo, prof. Tara O’Toole i prof. Donald Henderson [listopad 2006]
Dr Peter McCullough o blokowaniu metod leczenia Covid-19
Eksperci krytycznie o lockdownach – to porażka jeśli chodzi o ochronę osób najbardziej narażonych
Eksperci krytycznie o maskach – nie chronią, a do tego szkodliwe
Morderstwo społeczne
Covid-19 można zaklasyfikować jako „morderstwo społeczne”, jak niedawno wyjaśniało dwóch profesorów kryminologii[2]. Fryderyk Engels ukuł ten zwrot [Stan klasy robotniczej w Anglii], opisując polityczną i społeczną władzę elity rządzącej nad klasą robotniczą w XIX-wiecznej Anglii. Jego argumentem było to, że warunki stworzone przez klasy uprzywilejowane nieuchronnie prowadziły do przedwczesnej i “nienaturalnej” śmierci wśród klas najuboższych[3]. W książce „Droga na molo w Wigan” George Orwell również omawiał tę tematykę, opisując życie i warunki życia ludzi z klasy robotniczej w przemysłowej Anglii na północy[4]. Dziś “morderstwo społeczne” może opisywać brak politycznej uwagi na społeczne uwarunkowania i nierówności, które zaostrzają pandemię. Michael Marmot argumentuje, że wykaraskując z Covid-19 musimy odbudować sprawiedliwiej[5].
Odpowiedzialność międzynarodowa
Pandemia ma wpływ zarówno na mieszkańców danego kraju, jak i na społeczność międzynarodową, więc suwerenne rządy powinny być prawdopodobnie odpowiedzialne przed społecznością międzynarodową za swoje działania i zaniechania w sprawie Covid-19. Zbrodnie przeciwko ludzkości, orzekane przez Międzynarodowy Trybunał Karny, nie obejmują zdrowia publicznego[6]. Jednak David Scheffer, były ambasador USA ds. zbrodni wojennych, sugeruje, że moglibyśmy rozszerzyć zakres stosowania błędów w zakresie zdrowia publicznego, “aby uwzględnić zarządzanie zdrowiem publicznym w czasie pandemii “[7]. W takim przypadku błędy w zakresie zdrowia publicznego mogłyby stać się zbrodnią przeciwko ludzkości dla przywódców, którzy celowo rozprzestrzeniają chorobę zakaźną na swoich obywateli lub cudzoziemców. Inni twierdzili podobnie w przypadku przestępstw przeciwko środowisku[8].
Jeśli nie morderstwo lub zbrodnia przeciwko ludzkości, to czy mamy do czynienia z nieumyślnym zabójstwem, uchybieniem w sprawowaniu funkcji publicznej lub kryminalnym zaniedbaniem? Przepisy dotyczące politycznych wykroczeń i zaniedbań są złożone i nie zostały stworzone do reagowania na bezprecedensowe wydarzenia, ale ponieważ zginęły ponad dwa miliony ludzi, nie możemy bezczynnie przyglądać się temu, jak wybrani przedstawiciele na całym świecie pozostają nieodpowiedzialni i nieskruszeni. Według jakich standardów powinno się oceniać przywódców? Czy chodzi o niewielką liczbę zgonów w krajach takich jak Nowa Zelandia i Tajwan, czy też o surowszy standard zerowej nadmiarowej liczby zgonów? Śmierć nie nadchodzi jako pojedynczy szpiedzy, ale jako batalion pogrążonych w żałobie rodzin, zniszczonych istnień ludzkich, długotrwałych chorób i ruiny gospodarczej.
Czy „zgony z powodu rozpaczy” przewyższą zgony z powodu koronawirusa? – dr Toby Rogers
Od Stanów Zjednoczonych po Indie, od Wielkiej Brytanii po Brazylię, ludzie czują się bezbronni i zdradzeni porażką swoich przywódców. Ponad 400.000 zgonów przypisanych covid-19 w USA, 250.000 w Brazylii, po 150.000 w Indiach i Meksyku oraz 100.000 w Wielkiej Brytanii to połowa światowej śmiertelności związanej z covid – na koncie tylko pięciu krajów[9]. Donald Trump był politycznym determinantem zdrowia, który zniszczył instytucje naukowe[10]. Poniósł porażkę wyborczą, ale czy Trump pozostaje odpowiedzialny teraz, gdy jest już poza urzędem? Bolsonaro, Modi i Johnson w różny sposób kwestionowali swoje kompetencje, a McKee i współpracownicy twierdzą, że populistyczni przywódcy osłabili reakcje na pandemie[1]. Perspektywa odpowiedzialności w autokracjach, takich jak Chiny i Rosja, jest jeszcze bardziej odległa i zależy od silnych instytucji międzynarodowych i odwagi obywateli.
Więcej niż kilka krajów zawiodło w swojej odpowiedzi na wirusa; globalne błędy są liczne i dobrze udokumentowane przez Independent Niezależny Panel ds. Gotowości i Reagowania na Pandemię [Panel for Pandemic Preparedness and Response][12,13]. Jego Raport tego panelu wzywa do wszechstronnego wykorzystania interwencji niefarmaceutycznych – środki, za pomocą których, jak twierdzą, interwencje te ograniczają pandemię są “dobrze znane” – oraz do wspierania przez rządy sprawiedliwego, ponownego wynalezienia i zmodernizowania globalnego systemu ostrzegania przed pandemią, poważnego traktowania zagrożeń pandemicznych i lepszej współpracy z innymi narodami i WHO. Pilne i wspólne działanie w tych obszarach pozwoli światu być najlepiej przygotowanym na każdą przyszłą pandemię.
Puste wymówki
Jednak globalny obraz tej kwestii nie zwalnia z odpowiedzialności poszczególnych przywódców i rządów[14]. Wiele wniosków tego niezależnego panelu zrzuca winę na rządzących, choć trudno znaleźć polityka, który przyznałby się do odpowiedzialności za skalę przedwczesnej śmierci obywateli i ich nadmiarowej ilości zgonów, nie mówiąc już o rezygnacji. Kilku z nich wyraziło skruchę, ale “przepraszam” nic nie znaczy, ponieważ liczba zgonów rośnie, a rozwiązania, które mogłyby ratować życie, są celowo unikane, opóźniane lub źle traktowane.
Inni mówią, że zrobili wszystko, co w ich mocy, lub że pandemia była niezbadanym terytorium; nie było żadnego podręcznika. Żadne z tych stwierdzeń nie jest prawdziwe. Są to samolubne kłamstwa polityczne “naczelnych gazowników” na całym świecie[15]. Niektórzy próbują bronić swoich osiągnięć twierdząc, że ich kraj przeprowadził więcej testów, lepiej liczy zgony lub ma większą otyłość i gęstość zaludnienia. Wszystkie te czynniki mogą się do tego przyczynić, ale metody liczenia czy czynniki populacyjne nie wyjaśniają samej skali różnic w wynikach.
Jeśli obywatele czują się ubezwłasnowolnieni, kto może pociągnąć do odpowiedzialności zaniedbujących ich polityków? Mogliby to zrobić eksperci naukowi, ale oficjalni doradcy naukowi często starali się przekonać polityków do działania, dopóki nie było za późno, lub milczeli, aby uniknąć publicznej krytyki. To samo mogą uczynić lekarze, mający obowiązki w zakresie zdrowia publicznego[16].
Media mogłyby tu pomóc, pamiętając o swoim obowiązku mówienia prawdy władzy i pociągania do odpowiedzialności wybranych urzędników. A jednak duża część mediów jest również współwinna, uwięziona w ideologicznych silosach, które postrzegają pandemię przez pryzmat politycznego trybalizmu, obawiając się mówienia prawdy o pandemii swoim czytelnikom i widzom, właścicielom i politycznym przyjaciołom. W rzeczywistości, prawda stała się zbędna, ponieważ politykom i ich sojusznikom pozwala się kłamać, wprowadzać w błąd i przemalowywać historię, bez najmniejszego sprzeciwu ze strony dziennikarzy i nadawców. Każdy, kto ośmiela się mówić prawdę władzy, jest niepatriotyczny, nielojalny lub jest “twardogłowym foliarzem”.
Dlaczego toksyczny trybalizm niszczy nasze społeczeństwo i co z tym zrobić?
Inicjatywa na rzecz Godnych Zaufania Wiadomości [Trusted News Initiative] ogłasza plany zwalczania szkodliwych dezinformacji związanych z koronawirusem.
Ministrowie w Wielkiej Brytanii, na przykład, kontaktują się z mediami za pomocą odkażonych wywiadów, inscenizowanych konferencji prasowych, nagrywanych nie na żywo briefingów dla ulubionych korespondentów, a kiedy sytuacja staje się trudna, po prostu odmawiają pojawienia się. To właśnie to środowisko pozwoliło na rozkwit zaprzeczania kowidowi, na panowanie braku odpowiedzialności i na snucie wielkich kłamstw o “świecie pokonującym” pandemię. “Najważniejsze lekcje z tej pandemii”, twierdzą Bollycky i Kickbusch, “dotyczą nie tyle samego koronawirusa, co tego, co ujawnił on o systemach politycznych, które na niego zareagowały “[17].
Ile nadmiernych zgonów potrzeba, by główny doradca naukowy lub medyczny podał się do dymisji? Jak długo testy i śledzenie powinny zawodzić opinię publiczną, zanim minister zdrowia lub główny doradca ustąpi ze stanowiska? Ile lukratywnych kontraktów na nienaukowe badania diagnostyczne, które są przyznawane kolesiom, lub błędów w polityce edukacyjnej doprowadzi do zwolnienia ministra?
Uzyskiwanie zadośćuczynienia
Gdzie zatem powinni zwrócić się obywatele w poszukiwaniu odpowiedzialności, jeśli nie znajdują jej u swoich przywódców i nie czują się wspierani przez ekspertów i media? Prawo pozostaje jedną z form zadośćuczynienia i rzeczywiście bada się niektóre drogi prawne, w tym karne zaniedbania i uchybienia w sprawowaniu funkcji publicznych[18,19] , choć udowodnienie takich roszczeń będzie trudne i długotrwałe. Ale pojęcie morderstwa, a przynajmniej “morderstwa społecznego”, jest trudne do emocjonalnego strzepnięcia i wzmacnia się z każdym zaprzeczeniem odpowiedzialności i każdą odmową pociągnięcia do odpowiedzialności lub zmiany kursu.
Pozostają więc trzy opcje. Pierwszą z nich jest dążenie do przeprowadzenia publicznego dochodzenia, do czego w lecie 2020 roku nawoływało czasopismo BMJ i inni[20] – szybkiego, perspektywicznego przeglądu, a nie ćwiczeń w rozdzielaniu winy, które pozwoli wyciągnąć wnioski i ratować życie. Drugim jest przegłosowanie wybranych przywódców i rządów, które unikają odpowiedzialności i pozostają nieskruszone. USA pokazały, że możliwe jest rozliczenie polityczne, a być może także prawne, choć badania sugerują, że nieumiejętne postępowanie w przypadku pandemii nie musi prowadzić do utraty głosów[21]. Po trzecie, mechanizmy globalnego zarządzania, takie jak Międzynarodowy Trybunał Karny, powinny zostać rozszerzone, aby objąć nimi zaniedbania państw w przypadku pandemii.
W Wielkiej Brytanii podczas pandemii grypy w latach 1918-19, która miało wtedy na swoim koncie około 1% światowych zgonów, a obecnie odpowiada za 5% przy mniejszym udziale ludności świata[9,22], wybory odbędą się za kilka lat. Ponieważ obecny rząd posiada większość parlamentarną, drogi dochodzenia roszczeń wydają się zablokowane. W tych okolicznościach pozostaje obywatelom lobbowanie u swoich politycznych przedstawicieli na rzecz szybkiego publicznego dochodzenia; profesjonalistom w dziedzinie prawa, nauki, medycyny i mediów, a także osobom piastującym urzędy publiczne, aby przedłożyli swój obowiązek wobec społeczeństwa ponad lojalność wobec polityków i aby zabierali głos, zgodnie z prawem sprzeciwiali się, byli aktywni w swoich apelach o sprawiedliwość, szczególnie dla grup w niekorzystnej sytuacji.
Zobacz na: Odporność i bezkarność: korupcja w relacjach Państwo-Farmacja – dr Paddy Rawlinson
Dr Naomi Wolf: paszporty szczepionkowe to wstęp do totalitaryzmu
Ekstremalna Odpowiedzialność – Jocko Willink
Dr Geert Vanden Bossche: Masowe szczepienia podczas pandemii – korzyści i ryzyka
Szczepionki na COVID „zdziesiątkują światową populację”, ostrzega prof. Sucharit Bhakdi
Wszystko co mówi rząd o C-19 i metodach walki z nim, jest kłamstwem – dr Mike Yeadon
Przypisy:
1. Farrar JJ. Stopping the gaps in epidemic preparedness. N Engl J Med2019;380:1788-9. doi:10.1056/NEJMp1902683 pmid:31067366
CrossRefPubMedGoogle Scholar
2. The failings behind the UK’s abysmal death toll. Guardian 2021 Jan 27. https://www.theguardian.com/world/2021/jan/27/the-failings-behind-the-uks-abysmal-death-toll
3. Engels F. [1845]. The condition of the working-class in England.Cosimo, 2009:95.
4. Orwell G. The road to Wigan pier. Harvill Secker, 1937.
5.Marmot M, Allen J, Goldblatt P, Herd E, Morrison J. Build back fairer: the covid-19 Marmot review. 2020 http://www.instituteofhealthequity.org/resources-reports/build-back-fairer-the-covid-19-marmot-review
6. International Criminal Court. Rome statute. 1988. https://www.icc-cpi.int/resource-library/documents/rs-eng.pdf
7. Scheffer D. Is it a crime to mishandle a public health response? Foreign Affairs 2020 Apr 22. https://www.cfr.org/article/it-crime-mishandle-public-health-response
8. Ngira D, Okoth M. Conceptualizing environmental crimes as crimes against humanity: a philosophical justification. SSRN 2015. [Preprint.] https://ssrn.com/abstract=2674065doi:10.2139/ssrn.2674065
9. Worldometer. Reported cases and deaths by country or territory, 3 Feb 2021. https://www.worldometers.info/coronavirus/
10. Yamey G, Gonsalves G. Donald Trump: a political determinant of covid-19. BMJ2020;369:m1643. doi:10.1136/bmj.m1643 pmid:32332028
McKee M, Gugushvili A, Koltai J, Stuckler D. Are populist leaders creating the conditions for the spread of covid-19?Int J Health Policy Manag2020; [Epub ahead of print.]. doi:10.34172/ijhpm.2020.124. pmid:32668893
↵Independent Panel for Pandemic Preparedness and Response. Second report on progress. 2021. https://theindependentpanel.org/wp-content/uploads/2021/01/Independent-Panel_Second-Report-on-Progress_Final-15-Jan-2021.pdf
Wenham C. What went wrong in the global governance of covid-19. BMJ2021;372.n303. doi:10.1136/bmj.n303.
↵Institute for Government. Government’s covid-19 decision making hindered by lack of strategy and planning. 2020. https://www.instituteforgovernment.org.uk/news/latest/government-covid-19-decision-making
Abbasi K. Covid-19: politicisation, “corruption,” and suppression of science. BMJ2020;371:m4425. doi:10.1136/bmj.m4425 pmid:33187972
Ashton J. Blinded by corona.Gibson Square, 2020.
Bollyky TJ, Kickbusch I. Preparing democracies for pandemics. BMJ2020;371:m4088. doi:10.1136/bmj.m4088 pmid:33097482
Iacobucci G. Covid-19: UK prime minister says he will only meet bereaved families when they drop threat of legal action. BMJ2020;370:m3424. doi:10.1136/bmj.m3424 pmid:32878884
↵Boyle D. Ex-prosecutor Nazir Afzal who brought down Rochdale grooming gangs has instructed his lawyers to see if there is evidence to prosecute Boris Johnson for misconduct in public office as covid-19 death toll passes 100,000. Daily Mail 2021 Jan 26. https://www.dailymail.co.uk/news/article-9190235/Ex-CPS-chief-Nazir-Afzal-instructs-lawyers-consider-Boris-Johnson-prosecution.html
McKee M, Gill M, Wollaston S. Public inquiry into UK’s response to covid-19. BMJ2020;369:m2052. doi:10.1136/bmj.m2052 pmid:32444349
Acharya A, Gerring J, Reeves A. Is health politically irrelevant? Experimental evidence during a global pandemic. BMJ Glob Health2020;5:e004222. doi:10.1136/bmjgh-2020-004222 pmid:33097548
↵Ashton J. A fatal reckoning: UK reaches 100 000 deaths from covid-19. Byline Times 2021 Jan 26. https://bylinetimes.com/2021/01/26/a-fatal-reckoning-uk-reaches-100000-deaths-from-covid-19/