Czy liczba zgonów związanych z grypą w USA to bardziej PR niż nauka? – dr Peter Doshi
BMJ. 2005 Dec 10; 331(7529): 1412.
dr Peter Doshi
Dane z USA dotyczące zgonów związanych z grypą to bałagan. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) uznaje różnicę między śmiercią na grypę a śmiercią związaną z grypą, ale używa tych terminów zamiennie. Ponadto istnieją znaczne niezgodności statystyczne między oficjalnymi szacunkami a krajowymi istotnymi danymi statystycznymi. Problemem tym jest marketing strachu – strategia komunikacji CDC, w której eksperci medyczni „przewidują fatalne skutki” w sezonach grypowych.
Strona internetowa CDC podaje, co zostało powszechnie przyjęte i szeroko relacjonowane w prasie świeckich i naukowych: co roku „około 36.000 [Amerykanów] umiera na grypę” (www.cdc.gov/flu/about/disease.htm) i „influenza / zapalenie płuc” jest siódmą wiodącą przyczyną śmierci w Stanach Zjednoczonych (www.cdc.gov/nchs/fastats/lcod.htm). Ale dlaczego grypa i zapalenie płuc są ze sobą powiązane? Czy relacja jest tak silna, czy wyjątkowa, aby uzasadnić ich scharakteryzowanie jako pojedynczą przyczynę śmierci?
Dr David Rosenthal
David Rosenthal, dyrektor Harvard University Health Services, powiedział: „Ludzie niekoniecznie sami umierają na wirusa [grypy] – wiremia. Umierają z powodu wtórnego zapalenia płuc. Wiele z tych zapaleń płuc nie jest wirusowymi zapaleniami płuc, ale wtórnymi [bakteryjnymi zapaleniami płuc].” Jednak dr Rosenthal zgodził się, że związek grypy z zapaleniem płuc nie jest wyjątkowy. Na przykład badanie (JAMA 2004; 292: 1955-60 wykazało, że leki tłumiące kwas żołądkowy są związane z wyższym ryzykiem pozaszpitalnego zapalenia płuc, ale dla takich leków i zapalenia płuc nie ma osobnej rubryki w statystykach.
Woodstock odbył się w środku pandemii [grypa Hong Kong 1968/1969]
CDC twierdzi, że w czasie historycznej pandemii „grypy Hong Kong” w latach 1968-9 zginęło 34.000 Amerykanów. Jednocześnie CDC twierdzi, że 36.000 Amerykanów rocznie umiera na grypę. Co tu się dzieje?
Tymczasem, według Narodowego Centrum Statystyki Zdrowia CDC (NCHS), „grypa i zapalenie płuc” pochłonęły 62.034 istnień ludzkich w 2001 roku – z czego 61.777 zostało przypisanych zapaleniu płuc, a 257 grypie, a tylko w 18 przypadkach wirus grypy został pozytywnie zidentyfikowany. W latach 1979-2002 dane NCHS pokazują średnio 1.348 zgonów na grypę rocznie (przedział od 257 do 3006).
Dane NCHS byłyby zgodne z szacunkami śmiertelności CDC, gdyby około połowa zgonów sklasyfikowanych przez NCHS jako zapalenie płuc były faktycznie wtórnymi zapaleniami płuc, które zostało zainicjowane w trakcie przechodzenia grypy. Ale kryteria NCHS wskazują inaczej: „Statystyki dotyczące przyczyn śmierci opierają się wyłącznie na wyjściowej przyczynie śmierci … zdefiniowanej przez WHO jako „choroba lub uraz, który zapoczątkował ciąg zdarzeń prowadzących bezpośrednio do śmierci.”
W pisemnym oświadczeniu CDC odniosło się do zróżnicowanych statystyk: „Zazwyczaj grypa powoduje śmierć, gdy infekcja prowadzi do poważnych komplikacji medycznych.” A ponieważ większość takich przypadków „nigdy nie jest testowana pod kątem infekcji wirusowej… CDC uważa te liczby [NCHS] za znacznie zaniżone w odniesieniu do prawdziwej liczby zgonów z powodu grypy. Dlatego CDC stosuje pośrednie metody modelowania do oszacowania liczby zgonów związanych z grypą.”
Liczba zgonów związanych z grypą w USA
CDC stosując swój model, obliczyło średnią roczną liczbę wynoszącą 36.155 zgonów z powodu związanych z grypą powikłań oddechowych i krążeniowych (JAMA 2003; 289: 179-86. Mniej niż jedna czwarta z nich (8.097) została opisana jako grypa lub związane z grypą zgony z powodu zapalenia płuc. Tak więc szeroko nagłośniona liczba 36.000 nie jest [szacunkową] liczbą zgonów spowodowanych grypą, co powszechnie podaje się w prasie popularnej i naukowej, ale szacunkiem – wygenerowanym przez model – zgonów związanych z grypą.
William Thompson z Narodowego Programu Szczepień [NIP] CDC i główny autor artykułu opublikowanego w JAMA w 2003 roku wyjaśnił, że „śmiertelność związana z grypą” to „statystyczny związek między zgonami a dostępnymi danymi wirusowymi”. Powiedział, że korelacja nie implikuje wyjściowej przyczyny śmierci: „Na podstawie modelowania uważamy, że jest to skorelowane ze sobą. Nie wiem, czy moglibyśmy powiedzieć, że jest to wyjściowa przyczyna śmierci.”
Jednak stanowisko to jest niezgodne z twierdzeniem CDC, że grypa zabija 36.000 osób rocznie – wprowadzanie w błąd, które nie zostało jeszcze publicznie poprawione.
Dr Keiji Fukuda
Przed 2003 rokiem CDC mówiło, że każdego roku dochodzi do 20.000 zgonów związanych z grypą. Nowa liczba 36.000 zgłoszona w raporcie JAMA ze stycznia 2003 roku jest szacunkiem śmiertelności związanej z grypą w latach 90. Keiji Fukuda, badacz grypy i współautor artykułu, cytowany jest jako oferujący dwie możliwe przyczyny tego wzrostu o 80%: „Jednym z nich jest to, że liczba osób w wieku powyżej 65 lat rośnie… Drugi możliwy powód, to rodzaj wirusa, który dominował w latach 90. [był bardziej zjadliwy].”
Jednak populacja 65+ wzrosła o zaledwie 12% w latach 1990–2000. A gdyby wirus grypy był naprawdę bardziej zjadliwy w latach 90., można by oczekiwać większej liczby zgonów. Ale zgony na grypę odnotowane przez NCHS były średnio o 30% niższe w latach 90. niż w latach 80 XX wieku.
Jeśli zostanie przyjęta, ustawa o ochronie przed grypą [Flu Protection Act] z 2005 roku, to odnowi amerykańską politykę dotyczącą szczepionek przeciw grypie. Przepisy będą wymagać od CDC płacenia producentom za niesprzedane szczepionki „poprzez rutynowe mechanizmy rynkowe”. Ustawa będzie również wymagać od CDC przeprowadzenia „kampanii uświadamiającej”, podkreślając „bezpieczeństwo i korzyści z zalecanych szczepionek dla dobra publicznego.”
Dr Glen Nowak
Jednak ustawa ta zaciemnia fakt, że CDC już działa w interesie producentów, prowadząc kampanie mające na celu zwiększenie liczby szczepień przeciw grypie. Podczas
„Krajowego szczytu szczepień przeciwko grypie [National Influenza Vaccine Summit]” w 2004 roku, współfinansowanego przez CDC i Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne [AMA], Glen Nowak, zastępca dyrektora ds. komunikacji w Narodowym Programie Szczepień [NIP], mówił o wykorzystaniu mediów do zwiększenia popytu na szczepionkę.
Jeden krok z „Siedmiostopniowego ‘Przepisu’ na Generowanie Zainteresowania i Popytu na Szczepienie Przeciwko Grypie (lub jakiejkolwiek innej chorobie)” ma miejsce wtedy, gdy „eksperci medyczni i władze ds. zdrowia publicznego publicznie… wyrażają obawy i alarmują (i przewidują tragiczne skutki) – i nakłaniają do szczepienia przeciwko grypie.”
Przepis na zwiększenie popytu i zainteresowania szczepionkami przeciw grypie – Glen Nowak
Kolejny krok wiąże się z „ciągłymi doniesieniami… że grypa powoduje ciężką chorobę i/lub wpływa na wiele osób, pomagając w odczuciu, że wiele osób jest podatnych na poważny przypadek grypy.”
Przed szczytem popyt [na szczepionki przeciw grypie] był niski na początku sezonu grypowego 2003. „W tym momencie producenci mówili nam, że nie otrzymali wielu zamówień na szczepionki do stosowania w listopadzie, a nawet w grudniu”, przypomniał dr Nowak w National Public Radio. „Naprawdę wyglądało na to, że musimy zrobić coś, aby zachęcić ludzi do zaszczepienia się szczepionką przeciw grypie.”
Jeśli grypa w rzeczywistości nie jest główną przyczyną śmierci, to podejście public relations jest z pewnością przesadzone. Co więcej, poprzez arbitralne skorelowanie grypy z zapaleniem płuc, aktualne dane są statystycznie tendencyjne/wypaczone. Do czasu skorygowania i opracowania bezstronnych statystyk szanse na rzetelną dyskusję i politykę zdrowia publicznego są ograniczone.
Źródło: BMJ, Are US flu death figures more PR than science?
Zobacz na: Szczepionka przeciw grypie zwiększa ryzyko pandemii grypy – dr Joseph Mercola
Propaganda: Eward Bernays i Harold Lasswell
Tak wygląda sterowanie umysłami… w imię demokracji
Konflikt interesów. WHO i „konspiracje” związane z grypą pandemiczną 2009 – Deborah Cohen i Philip Carter
Tylko 6% materiałów reklamowych dotyczących leków jest poparte dowodami – Annette Tuffs