Ciemna strona Wikipedii – Sharyl Attkisson

Ciemna strona Wikipedii – Sharyl Attkisson – Full Measure

Witam w programie Full Measure. Nazywam się Sharyl Attkisson.

W tej właśnie chwili, na stronie internetowej Wikipedia edytowane są zawarte artykuły na niej w tempie ponad 10 edycji na sekundę. Na Wikipedii znajduje się ponad 5 milionów anglojęzycznych artykułów, a codziennie dodawane są tysiące nowych. Ale Wikipedia ma też swoją ciemną stronę, o której istnieniu wielu z Was zapewne nie miało pojęcia.

Obietnice Wikipedii o merytoryczności i obiektywności artykułów oraz zapewnienia o anonimowości jej użytkowników są często tylko złudzeniem. Tak twierdzi dwóch wtajemniczonych użytkowników. Opowiadają o tym, ile zdrowia psychicznego kosztowały ich potyczki z najpopularniejszą encyklopedią na świecie. Dzisiejszy program zaczynamy od przedstawienia historii tych dwóch osób.

“Co przeczytaliśmy w 2014 roku?”

“Co edytowaliśmy w 2014 roku?”

Encyklopedia ta z założenia miała oferować każdemu możliwość edytowania jej treści, ale wiele osób twierdzi, że w rzeczywistości jest wręcz odwrotnie.

Greg Kohs: „W ciągu ostatnich 4 godzin 500 adresów IP i użytkowników otrzymało blokadę edycji artykułów na Wikipedii.”

Greg Kohs jest jedną z tych osób. Zbanowany został za, jak twierdzi, kwestionowanie polityki Wikipedii. O czym więcej za chwilę. W 2012 roku Kohs pomógł w założeniu strony “Wikipediocracy”, której celem było ukazanie kulisów, jak sam to określa: “dezinformacji, oszczerstwa i generalnego nonsensu” na Wikipedii.

Sharyl: “Więc Wikipedia cenzoruje użytkowników?”

Kohs: “Bez wątpienia. Administratorzy Wikipedii blokują zazwyczaj około 1.000 unikalnych adresów IP dziennie”

Sharyl: “1.000 dziennie?”

Kohs: “1.000 dziennie. Tak”.

Kiedy Kohs naraził się Wikipedii, został wciągnięty do niewidocznej części świata Internetu. Świata, w którym, jak twierdzi, redaktorzy-wolontariusze szafują karami i grożą odwetem, prywatność jest naruszana, a kontrolę nad informacją posiada pewna grupa interesów.

Sharyl: “Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że…?”

Kohs: “Wikipedia jest często edytowana przez ludzi mających określony cel i plan.”

Ciemna strona Wikipedii

 

Aby zrozumieć ten proces, pomocne będzie przypomnienie kilku informacji o tej  Wikipedii, którą wszyscy znają i uwielbiają. Założona w 2011 roku przez Jimmiego Walesa i Larrego Sangera.

 

Wikipedia to zbiór ponad 37 milionów artykułów w 291 językach. Specjaliści ds. badań, do których należy Mary Frances Forcier w swojej pracy posługują się Wikipedią.

Farcier: “Myślę, że jest bardzo przyjazna dla użytkownika, jest łatwa w użytkowaniu. Posiada bardzo atrakcyjny interfejs graficzny, a także uważam, że ważną jej cechą jest załączanie odnośników do źródeł wykorzystanych w artykule.”

Wikipedia obiecuje autorom i edytorom artykułów anonimowość i prywatność, a czytelnikom – obiektywne artykuły. Ale już od samego początku istnienia tej “encyklo-utopii” nie obyło się bez konfliktów. Larry Sanger, jeden z współzałożycieli Wikipedii,  szybko wycofał się z projektu. W wywiadzie powiedział:

“Ludzie, których określiłbym mianem trolli, przejęli kontrolę. Pacjenci zaczęli kierować szpitalem.”

Kohs twierdzi, że ci “pacjenci” to także niektórzy redaktorzy, którzy mają jakiś niecny cel w tym, co robią lub znajdują się w sytuacji poważnego konfliktu interesów.

Kohs: “Niekiedy redaktorzy prezentują agresywne stanowisko na temat tego, co według nich powinno znaleźć się w artykule na Wikipedii.”

Sharyl: “Są w stanie blokować opinie odmienne?”

Kohs: “Dokładnie tak.”

Sharyl: “Nawet zaprzeczać faktom?”

Kohs: “Tak, często tak.”

Kiedy redaktorzy mają odmienne opinie – co jest częste – prowadzi to do “wojen edytorskich”,  toczonych na podstronach “dyskusja” i “rozmowa”.

Kohs: “Na Wikipedii dzieje się sporo każdego dnia. Trzeba tylko wiedzieć, gdzie tego szukać.”

Wojny edytorskie to tysiące stron gdzieś głęboko na Wikipedii, gdzie poziom dyskusji to całe spektrum od cywilizowanego do dziecinnego i wrogiego, czego przykład podał nam Kohs.

Kohs (czyta na Wikipedii): “Użytkownik złamał zasadę Żadnych Ataków Osobistych, która zabrania stosowania ataków osobistych w stosunku do innych użytkowników, w tym wyzywanie od “gorszych” czy umieszczenie komentarzy typu “znaj swoje miejsce w szeregu”.

Użytkownik odpisał: “Nie zgadzam się na blokowanie mnie. Nie jestem zablokowany. Możesz udawać, że mnie blokujesz, ale nie można zablokować kogoś, kto ma rację. To nie jest możliwe.”

Światem Wikipedii rządzą setki użytkowników, którzy osiągnęli najwyższy, najbardziej wpływowy status redaktorski. Określani są oni mianem “administratorów”, a posługują się wyłącznie pseudonimami czy nazwami użytkowników. Zawsze wygrywają wojny edytorskie.

Sharyl: “Im więcej artykułów edytujesz, im dłużej to robisz, tym bardziej wpływowym stajesz się użytkownikiem.”

Kohs: “Tak.”

A co jeśli ci wpływowi redaktorzy kontrolują treści w niedozwolony sposób?

Kohs: “Cóż, otrzymamy grupę ludzi o określonych poglądach naukowych, którzy będą edytować treści na Wikipedia w taki sposób, aby odpowiadały ich punktowi widzenia.”

Wikipedia ma swoje określenia na niestosowne zachowania. Edytowanie w złej wierze to “wandalizm”, a edytowanie dla korzyści osobistych lub  finansowych to “płatne edytowanie” (kryptoedytowanie).

Wikipedia potępia takie praktyki, ale niestety nadal są bardzo często spotykane. Dwójce zaufanych przedstawicieli Wikipedii udowodniono, że prowadzili prywatne biznesy polegające na kryptoedytowaniu treści na Wikipedii na rzecz klientów z branży public relations.

Grupy interesu związane z Sony, CIA, Watykanem, Barackiem Obamą i Johnem McCainem – wszyscy oni zostali przyłapani na sekretnym edytowaniu swoich artykułów na Wikipedii na korzyść tych podmiotów.

A grupa anonimowych redaktorów w pełni kontroluje wybrane zagadnienia na Wikipedii. Kohs demonstruje takie działanie na przykładzie artykułu o chorobie Morgellonów. Według Mayo Clinic jest to “niewyjaśnione schorzenie skóry o charakterystycznych ranach”. Ale artykuł na Wikipedii odrzuca istnienie takiej jednostki chorobowej i nazywa ją “urojeniem”.

Kohs: “Dodam tutaj pewien krótki komentarz.”

Zobaczmy co się stanie, gdy Kohs doda odsyłacz do badań, które przedstawiają inny punkt widzenia, niż ten przyjęty w artykule.

Kohs: “Umieszczony przeze mnie link odsyła do abstraktu tych badań.”

W ciągu niecałej godziny edycja dokonana przez Kohsa po prostu znika.

Kohs: “Widzę, że nasza edycja artykułu o chorobie Morgellonów  została cofnięta po około 38 minutach.”

Została cofnięta przez anonimowego administratora, który posługuje się pseudonimem. Jeśli wiesz, gdzie szukać, łatwo możesz sprawdzić, które artykuły na Wikipedii użytkownik ten edytował i ile pracy włożył, aby je kontrolować.

Kohs: “Według mnie jest to osoba, która związana jest z profesją medyczną lub farmaceutyczną. Działania tej osoby zapewne mają na celu dyskredytację lub ograniczenie wpływu medycyny alternatywnej, coś w tym rodzaju.”

Jedno badanie wskazuje, że 9 na 10 artykułów medycznych na Wikipedii zawiera błędy.

Od tego, w jaki sposób prezentowane są idee czy produkty na stronach internetowych, zależeć mogą miliony dolarów. To wyjaśniałoby, dlaczego kilku redaktorów na Wikipedii, powiązanych z firmą farmaceutyczną AstraZeneca, zostało złapanych na umieszczaniu negatywnych informacji na stronach konkurencyjnych firm oraz dodawaniu materiałów promocyjnych na własnych.

Kohs widzi swoje działania jako swoistą przeciwwagę wobec tego typu praktyk. Jego biznes polega na pomaganiu klientom,  w tym także osobom, które rzekomo padły ofiarą niesprawiedliwych praktyk edytorskich, w poruszaniu się po nieokiełznanym świecie Wikipedii.

Wikipedia zbanowała jego konto za łamanie jej reguł w stosunku do płatnego edytowania, a gdy Kohs skrytykował taką politykę i kontynuował swoją działalność używając pożyczonego konta, stał się celem ataku redaktorów Wikipedii. Nie szczędzili środków, by go namierzyć, używając do tego informacji na użytek wewnętrzny Wikipedii oraz adresów komputerowych. Ich śledztwo tak się rozrosło, że wyśledzili wszystkie jego ruchy aż do Orlando na Florydzie, gdzie, będąc na urlopie, edytował artykuły na Wikipedii.

Sharyl: “Redaktorzy Wikipedii, których w ogóle nie znałeś, śledzili wszystkie twoje ruchy zgadując, że będziesz w domu rodzinnym na Święto Dziękczynienia.”

Kohs: “Dokładnie tak.”

O tym, że jest śledzony, dowiedział się przypadkiem, przy okazji wypłynięcia zapisów  wewnętrznych dyskusji na jego temat na Wikipedii.

Kohs: “Ktoś umieścił komentarz: wygląda na to, że ktoś wybrał się w odwiedziny do rodziny na Święto Dziękczynienia.” Więc wydaje ci się, że edytując artykuły  masz zagwarantowany pewien poziom prywatności, ale jeśli oni bardzo tego chcą,  to bez problemu mogą zacząć się tobą interesować.

Wales publicznie pokłócił się z Kohsem w sprawie polityki Wikipedii w odniesieniu do płatnego edytowania, ale odrzucił nasze zaproszenia do udzielenia wywiadu. Fundacja Wikimedia, organizacja non-profit kierująca Wikipedią, a także redaktorzy Wikipedii odmówili jakiegokolwiek komentarza dla naszego programu.

Mike Wood, również płatny edytor, mówi,  że jego konfrontacja z Wikipedią zmieniła całe jego życie. Podobnie jak Kohs, Wood otwarcie krytykował  politykę Wikipedii w odniesieniu do płatnego edytowania, co czynił podczas przerw w pracy,  kiedy pracował jako inspektor kasyna. Do czasu, gdy pewnego dnia zadzwonił  do niego szef w celu umówienia się na spotkanie.

Wood: “Powiedział – Otrzymaliśmy maila i telefon od Fundacji Wikimedia z informacją, że używasz  naszych serwerów do edytowania Wikipedii. Powiedział, że Wikipedia, w rozumieniu Fundacja Wikimedia,  założyła tzw. twardą blokadę na nasze serwery, więc nikt z naszego miejsca pracy nie ma dostępu do Wikipedii.”

To wystarczyło, aby Wood pożegnał się z pracą.

Wood: “To było znaczące naruszenie prywatności. Blokując dostęp do Wikipedii wywarli  na mojego pracodawcę taką presję, że sam fakt tego, w jaki sposób Fundacja Wikimedia naciskała na mojego pracodawcę, był lub mógł być tak wstydliwy, że stanowił  wystarczający powód, aby pracodawca się mnie pozbył.”

Pomimo wielu kontrowersji wokół Wikipedii,  ma ona wielu oddanych użytkowników. Forcier pracuje dla Biblioteki Publicznej Hrabstwa Loudoun w Wirginii. Uważa ona, że Wikipedia jest cennym narzędziem  badań pod warunkiem, że używa się jej prawidłowo.

Forcier: “Jest powszechnie dostępna, posługuje się zrozumiałym dla każdego językiem i zapewnia użytkownikowi odsyłacze  do źródeł takich jak prace naukowe, encyklopedie, publikacje encyklopedyczne i źródła historyczne,  które mogą być bardzo pomocne.”

Następnym razem, gdy sięgniesz  do tej najpopularniejszej encyklopedii na świecie, może powinieneś skorzystać z pewnych rad,  których nie znajdziesz na jej stronach.

Kohs: “Kiedy przeglądasz Wikipedię musisz brać pod uwagę fakt, że osoby, które piszą te artykuły, a które ukrywają się pod pseudonimami, które niekoniecznie posiadają kwalifikacje,  aby pisać na wybrane przez siebie tematy, często mają zupełnie inny, określony cel.”

Wood: “Nie ma prywatności (na Wikipedii). Jeśli chcą dowiedzieć się kim jesteś, skąd edytujesz artykuły, posiadają takie informacje i mogą to sprawdzić. I to zrobią. Nie staraj się zgrywać bohatera, bo oni i tak wygrają.”

Sharyl: Kohs i Wood wciąż edytują Wikipedię dla swoich klientów.

Rada od osoby wtajemniczonej: jeśli chcesz na dowolnej stronie na Wikipedii zobaczyć, co dany redaktor usunął, wystarczy kliknąć na zakładkę “historia i autorzy”.

Niekiedy najciekawsze są te rzeczy,  które zostały usunięte przez “strażników” danej strony [hasła].

Wikimedia zaznacza, że walczy z nieobiektywnymi artykułami, a kiedy dana strona wzbudza wątpliwości i kontrowersje, często redaktorzy umieszczają na niej stosowny komunikat.

 

Zobacz na: Wikipedia niemile widzi fakty, które zagrażają interesom wartej miliony dolarów branży farmaceutycznej.
Niszczenie nauki polskiej – Józef Kossecki

Ciemna strona wikipedii – napisy PL – Sharyl Attkisson