Naukowcy: szczepionki przeciw COVID mogą zwiększać ryzyko infekcji HIV
20 październik 2020
Niektóre z aktualnie opracowywanych szczepionek przeciwko Covid-19 mogą zwiększać ryzyko infekcji HIV, ostrzegła grupa naukowców w czasopiśmie medycznym The Lancet w poniedziałek, 19. października 2020, potencjalnie prowadząc do wzrostu infekcji ze względu na to, że szczepionki wdraża się w podatnych grupach społecznych na całym świecie.
Szczepionki przeciw COVID mogą zwiększać ryzyko infekcji HIV
Kluczowe Fakty
Naukowcy ostrzegają, wykorzystując “przestrogę” z prac nad stworzeniem szczepionki przeciwko HIV ponad dziesięć lat temu, kiedy to obiecująca potencjalna szczepionka w rzeczywistości podnosiła u niektórych mężczyzn ryzyko zakażenia tym wirusem.
Szczepionka wykorzystywała zmodyfikowanego wirusa — zwanego adenowirusem 5 (Ad5) — jako wektora [kapsuła] przenoszącego pewien materiał genetyczny HIV do organizmu.
Dokładnie nie wiadomo, w jaki sposób szczepionka zwiększyła ryzyko transmisji HIV, ale konferencja zwołana przez Narodowy Instytuty Zdrowia [NIH] zaleciła zaprzestanie stosowania Ad5 jako wektora w szczepionkach przeciwko HIV (dr Anthony Fauci był głównym autorem artykułu prezentującego to stanowisko).
“Opracowanie bezpiecznej i skutecznej szczepionki przeciwko HIV jest prawdopodobnie najważniejszym i najtrudniejszym celem pozostającym w badaniach nad HIV-AIDS. Niedawny postęp w stosowaniu strategii pobudzającej opartej na wektorze wirusa ospy i białka otoczki wykazał skromny, ale statystycznie istotny poziom skuteczności, co pozwoliło ustalić koncepcję, że szczepionka może zapobiegać zakażeniu wirusem HIV (1), a podejścia mające na celu zwiększenie trwałości i skuteczności są obecnie na etapie planowania ( 2). Jednak wyniki dwóch koncepcji szczepionek opartych na rekombinowanym adenowirusie serotypu 5 (rAd5) (3–5) wskazały na potencjalny poważny problem – takie szczepionki mogą zwiększać podatność na zakażenie wirusem HIV. W związku z tym pojawiło się również pytanie, czy problem dotyczy niektórych lub wszystkich innych rekombinowanych wektorów adenowirusowych, które są obecnie opracowywane, czy też innych szczepionek opartych na wektorach.” – Immune Activation with HIV Vaccines: Implications of the Adenovirus Vector Experience, Science. 2014 Apr 4; 344(6179): 49–51.
Adenowirus 5 (Ad5) wykorzystywany jest jako wektor w niektórych szczepionkach przeciwko Covid-19 — w czasopiśmie Science wskazano cztery takie potencjalne szczepionki, które aktualnie poddawane są badaniom klinicznym w różnych krajach świata, w tym w USA, z dwoma badaniami w fazie 3. prowadzonymi na dużą skalę w Rosji i Pakistanie.
Naukowcy podkreślili potrzebę zrozumienia tego, jaką rolę może odgrywać Ad5 w zwiększaniu ryzyka zakażenia HIV w podatnych grupach społecznych, zanim opracuje się i wdroży szczepionkę z wykorzystaniem tego wektora, dodając, że dokumenty świadomej zgody powinny odzwierciedlać “obszerne piśmiennictwo” na temat ryzyka związanego z zakażeniem HIV przy wektorach Ad5.
Czy szczepionki na COVID zwiększają podatność na wirusa HIV? [19 październik 2020]
Kluczowe Tło
Wiele szczepionek wykorzystuje zmodyfikowane wirusy w celu transportowania [docelowego] materiału do ludzkiego organizmu. Wiele wykorzystuje w tym celu adenowirusa, wirusa, który jest zwykle nieszkodliwy, poza możliwością wywołania zwykłego przeziębienia. Niektóre z wiodących potencjalnych szczepionek przeciwko Covid-19, w tym te z Johnson & Johnson i AstraZeneca, wykorzystują adenowirusy jako wektory. Nie ma dowodów, że te wektory zwiększają ryzyko zakażenia HIV.
Istotny Cytat
Autorzy powiedzieli, że ujawniają to, ponieważ szczepionki z adenowirusem 5 (Ad5) na Covid-19 mogą być wkrótce testowane w populacjach o wysokiej częstości występowania HIV. Lawrence Corey, jeden z autorów, który obecnie współprowadzi sieć zapobiegania Covid-19 w USA, która testuje szczepionki z ramienia NIH, powiedział Science, że gdyby przebywał w subsaharyjskim afrykańskim kraju, o wysokiej częstości występowania HIV, “Nie wiem, dlaczego miałbym wybrać (szczepionkę) z wektorem Ad5, skoro jest wiele innych alternatywnych opcji.”
Źródło: Researchers Warn Some Covid-19 Vaccines Could Increase Risk Of HIV Infection
Zobacz na: Czy szczepionka na koronawirusa chroni bezobjawowo? [AstraZeneca]
Wytyczne Dotyczące Przedklinicznych Badań Farmakologicznych i Toksykologicznych Szczepionek – EMA
Czy na pewno szczepionki to najlepiej przebadane produkty firm farmaceutycznych? Sprawdźmy.
Jak działają szczepionki? W dużej mierze nie mamy pojęcia. – Dr Peter Aaby
Niespecyficzne skutki szczepień cz.1 – dr Suzanne Humphries
Niespecyficzne skutki szczepień cz.2 – dr Suzanne Humphries
Lancet – Zastosowanie szczepionek z wektorem adenowirusa typu 5: ku przestrodze
Źródło: Lancet. 2020 Oct 31;396(10260):e68-e69. Use of adenovirus type-5 vectored vaccines: a cautionary tale
“Piszemy, aby wyrazić zaniepokojenie kwestią zastosowania wektora rekombinowanego adenowirusa typu 5 (Ad5) w 1. fazie badań nad szczepionką przeciwko COVID-19,1
i w kolejnych zaawansowanych badaniach klinicznych. Ponad dekadę temu zakończyliśmy badanie Step i Phambili w fazie 2b, a w badaniach tych oceniano skuteczność w przeciwdziałaniu zakażeniu HIV-1 szczepionki przeciwko HIV-1 z wektorem Ad5 podanej w trzech dawkach.2,3
Oba międzynarodowe badania wykazały zwiększone ryzyko infekcji HIV-1 u zaszczepionych mężczyzn.2, 4
Badanie Step wykazało, że mężczyźni, którzy byli seropozytywni w kierunku Ad5 i nieobrzezani w momencie dołączenia do badania klinicznego, byli narażeni na podwyższone ryzyko infekcji HIV-1 podczas pierwszych 18 miesięcy obserwacji.5
Współczynniki ryzyka były szczególnie wysokie wśród mężczyzn nieobrzezanych i seropozytywnych w kierunku Ad5, którzy poinformowali o uprawianiu seksu analnego bez zabezpieczenia, jako strona aktywna, z partnerem seropozytywnym w kierunku HIV-1 lub o nieznanym statusie serologicznym na początku badania, co sugeruje możliwość zwiększonego ryzyka zakażeniem HIV-1 przez prącie. Co istotne dla rozważania potencjalnego zastosowania wektorów Ad5 w przypadku infekcji COVID-19, podobne podwyższone ryzyko infekcji HIV zaobserwowano również u mężczyzn heteroseksualnych, przyjętych do badania klinicznego Phambili.4
Ten efekt wydawał się utrzymywać w czasie. Oba badania obejmowały konstrukt wektora Ad5, który nie miał otoczki wirusa HIV-1. W innym badaniu nad HIV, przeprowadzonym wyłącznie wśród mężczyzn seronegatywnych na Ad5 i obrzezanych, zastosowano DNA, a następnie wektor Ad5, w których obie struktury zawierały otoczkę HIV-1.6
Nie odnotowano zwiększonego ryzyka zakażenia HIV. Konferencja w sprawie konsensusu na temat wektorów Ad5, która odbyła się w 2013 r. i była sponsorowana przez Narodowy Instytut Zdrowia [NIH] wskazała najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie tych różnic związanych z potencjalnymi efektami równoważącymi otoczkowej odpowiedzi immunologicznej łagodzenia wpływu wektora Ad5 na infekcję HIV-1.7
Podsumowaniem tej konferencji było ostrzeżenie, że w badaniach klinicznych nie szczepionek innych niż przeciw HIV, które wykorzystują podobne wektory, w rejonach o wysokim występowaniu HIV mogą prowadzić do zwiększonego ryzyka infekcji HIV-1 w zaszczepionej populacji. Zwiększone ryzyko infekcji HIV-1 wydawało się być ograniczone do mężczyzn; podobnego wzrostu ryzyka nie zaobserwowano u kobiet w badaniu Phambili.4
Kilka kolejnych badań zasugerowało potencjalny mechanizm tej zwiększonej podatności na infekcję HIV wśród mężczyzn. Szczepionka była wysoce immunogenna w indukcji swoistych dla HIV limfocytów T CD4 i CD8; jednak nie było różnicy w częstotliwości reakcji limfocytów T po szczepieniu u mężczyzn, którzy zostali i nie zostali później zakażeni HIV w badaniu Step.8
Te odkrycia sugerują, że odpowiedzi immunologiczne wywołane przez szczepionkę swoistą przeciwko HIV nie były mechanizmem zwiększonego zakażenia. Uczestnicy z wysoką częstotliwością występowania swoistych dla Ad5 limfocytami T byli związani ze zmniejszoną liczbą odpowiedzi CD4 dla HIV, a osoby zaszczepione miały obniżony zakres swoistych dla HIV odpowiedzi CD8,9 co sugeruje, że istniejąca uprzednio odporność na Ad5 mogłaby osłabiać pożądane reakcje wywołane przez szczepionkę. Uzupełniające badania rozpoznawcze sugerują, że kompleksy immunologiczne Ad5 aktywizują oś komórka dendrytyczna – limfocyt T, co może ułatwiać replikację HIV-1 w komórkach T CD4.10
Ponadto swoiste dla Ad5 limfocyty T CD4 mogłyby mieć zwiększoną podatność na zakażenie HIV.11
Podczas badań prowokacyjnych na ssakach naczelnych innych niż ludzie, zakażenie makaków królewskich Ad5, a następnie szczepienie szczepionką przeciwko niekompetentnemu replikacyjnie małpiemu wirusowi niedoboru odporności (SIV), opartej na Ad5, zwiększyła ryzyko zakażenia SIV przy podaniu niskiej dawki SIV przez prącie.12
Co więcej, utajony stan zapalny oraz zmiany w barierach nabłonka wewnątrz napletka, łącznie ze zwiększonym zagęszczeniem limfocytów T CD4 z dodatnim CCR5 mogły przyczynić się do wysokich wskaźników chorób przenoszonych drogą płciową, w tym HIV, u nieobrzezanych mężczyzn.13
Na podstawie tych ustaleń jesteśmy zaniepokojeni, że zastosowanie wektora Ad5 przy szczepionkach przeciwko zespołowi ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej powodowanym koronawirusem 2 (SARS-CoV-2) może w podobny sposób zwiększać ryzyko zakażenia HIV-1 wśród mężczyzn, którzy otrzymają szczepionkę.
Obie pandemie, HIV i COVID-19, w sposób niewspółmierny dotykają najbardziej podatne grupy społeczne na całym świecie. Globalne rozpowszechnienie skutecznej szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 mogłoby narazić populacje na ryzyko infekcji HIV, co mogłoby potencjalnie zwiększyć u nich ryzyko zakażenia HIV-1.
Ta istotna uwaga dotycząca bezpieczeństwa powinna zostać dokładnie zbadana przed dalszymi pracami nad szczepionkami z Ad5 przeciwko SARS-CoV-2, a dokumenty świadomej zgody, dotyczące tego potencjalnego ryzyka, powinny odzwierciedlać obszerne piśmiennictwo na temat zakażenia HIV-1 przy zastosowaniu wektorów z adenowirusem 5 (Ad5).”
Bibliografia:
1. Zhu FC Li YH Guan XH et al.
Safety, tolerability, and immunogenicity of a recombinant adenovirus type-5 vectored COVID-19 vaccine: a dose-escalation, open-label, non-randomised, first-in-human trial. Lancet. 2020; 395: 1845-1854
2. Buchbinder SP Mehrotra DV Duerr A et al.
Efficacy assessment of a cell-mediated immunity HIV-1 vaccine (the Step Study): a double-blind, randomised, placebo-controlled, test-of-concept trial. Lancet. 2008; 372: 1881-1893
3. Gray GE Allen M Moodie Z et al.
Safety and efficacy of the HVTN 503/Phambili study of a clade-B-based HIV-1 vaccine in South Africa: a double-blind, randomised, placebo-controlled test-of-concept phase 2b study. Lancet Infect Dis. 2011; 11: 507-515
4. Moodie Z Metch B Bekker LG et al.
Continued follow-up of Phambili phase 2b randomized HIV-1 vaccine trial participants supports increased HIV-1 acquisition among vaccinated men. PLoS One. 2015; 10e0137666
5. Duerr A Huang Y Buchbinder S et al.
Extended follow-up confirms early vaccine-enhanced risk of HIV acquisition and demonstrates waning effect over time among participants in a randomized trial of recombinant adenovirus HIV vaccine (Step Study). J Infect Dis. 2012; 206: 258-266
6. Hammer SM Sobieszczyk ME Janes H et al.
Efficacy trial of a DNA/rAd5 HIV-1 preventive vaccine. N Engl J Med. 2013; 369: 2083-2092
7. Fauci AS Marovich MA Dieffenbach CW Hunter E Buchbinder SP
Immune activation with HIV vaccines. Science. 2014; 344: 49-51
8. McElrath MJ De Rosa SC Moodie Z et al.
HIV-1 vaccine-induced immunity in the test-of- concept Step Study: a case-cohort analysis. Lancet. 2008; 372: 1894-1905
9. Frahm N DeCamp AC Friedrich DP et al.
Human adenovirus-specific T cells modulate HIV-specific T cell responses to an Ad5-vectored HIV-1 vaccine. J Clin Invest. 2012; 122: 359-367
10. Perreau M Pantaleo G Kremer EJ
Activation of a dendritic cell-T cell axis by Ad5 immune complexes creates an improved environment for replication of HIV in T cells. J Exp Med. 2008; 205: 2717-2725
11. Auclair S Liu F Niu Q et al.
Distinct susceptibility of HIV vaccine vector-induced CD4 T cells to HIV infection. PLoS Pathog. 2018; 14e1006888
12. Qureshi H Ma ZM Huang Y et al.
Low-dose penile SIVmac251 exposure of rhesus macaques infected with adenovirus type 5 (Ad5) and then immunized with a replication-defective Ad5-based SIV gag/pol/nef vaccine recapitulates the results of the phase IIb Step trial of a similar HIV-1 vaccine. J Virol. 2012; 86: 2239-2250
13. Lemos MP Lama JR Karuna ST et al.
The inner foreskin of healthy males at risk of HIV infection harbors epithelial CD4+ CCR5+ cells and has features of an inflamed epidermal barrier. PLoS One. 2014; 9e108954