Choroba Kawasakiego (KD – z ang. Kawasaki Disease), znana również jako zespół Kawasakiego, jest ostrą chorobą gorączkową o nieznanej etiologii. Dotyka przede wszystkim dzieci w wieku poniżej 5 lat. Jako pierwszy chorobę tę opisał Tomisaku Kawasaki. Miało to miejsce w 1967 roku w Japonii. Natomiast pierwsze przypadki poza Japonią odnotowano na Hawajach w roku 1976.
Objawy kliniczne choroby Kawasakiego:
- gorączka,
- wysypka,
- podrażnienie i zaczerwienienie białek oczu,
- obrzęk dłoni i stóp,
- obrzęk węzłów chłonnych szyi,
- podrażnienie i zapalenie warg, jamy ustnej i gardła.
Choroba Kawasakiego stanowi główną przyczynę nabytych chorób serca w Stanach Zjednoczonych. Poważne powikłania obejmują rozszerzanie się tętnic wieńcowych i tętniaki. Standardowym leczeniem jest dożylne podawanie immunoglobuliny i aspiryny, co znacznie łagodzi rozwój tych nieprawidłowości w tętnicach wieńcowych.
Zespół Kawasakiego najczęściej dotyka chłopców i młodsze dzieci. Przypadki tej choroby odnotowywane są na całym świecie, a ich największa liczba występuje w Japonii. Choroba Kawasakiego może występować w okresie zimowo-wiosennym, sporadycznie powodując wybuchy epidemii w większych grupach społecznych.
Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) nadzoruje chorobę Kawasakiego od 1976 roku. Ponadto, wykorzystuje kilka źródeł danych w celu śledzenia i lepszego zrozumienia tej choroby w Stanach Zjednoczonych:
- CDC analizuje obszerne bazy danych obejmujące wypisy ze szpitala, aby opisać występowanie i epidemiologię choroby Kawasakiego w USA. Z racji tego, że większość dzieci z tą chorobą jest hospitalizowanych, wskaźnik hospitalizacji stanowi tutaj dobre oszacowanie częstości występowania tej choroby.
- CDC stosuje pasywny system nadzoru, który opiera się na dobrowolnym zgłaszaniu przypadków choroby Kawasakiego przez pracowników opieki zdrowotnej oraz lokalne i stanowe organy ochrony zdrowia. Działania te zapewniają CDC uzyskiwanie dodatkowych informacji związanych m.in. z objawami pacjentów i obecnością lub brakiem nieprawidłowości w tętnicach wieńcowych. (Są to informacje, które mogą nie zawierać danych dotyczących wypisu ze szpitala).
- CDC prowadzi też specjalne badania, aby dokładniej określić występowanie i epidemiologię choroby Kawasakiego w USA.
Na obszarze kontynentalnych Stanów Zjednoczonych badania populacyjne i diagnostyczne wykazują, że choroba Kawasakiego dotyka od około 9 do 20 na 100.000 dzieci w wieku poniżej 5 lat. W 2016 roku, w samych Stanach Zjednoczonych, zgłoszono około 5.440 przypadków choroby Kawasakiego wśród dzieci poniżej 18 roku życia, w tym 3.935 poniżej 5 roku życia. Daje to 19,8 na 100.000 hospitalizowanych dzieci w tej grupie wiekowej.
Źródło: https://www.cdc.gov/kawasaki/about.html
Zapalenie naczyń i choroba Kawasakiego jako niepożądany odczyn poszczepienny
Spontaniczne zgłoszenia dotyczące zapalenia naczyń jako zdarzenia niepożądane występujące po szczepieniu (AEFI): analiza opisowa na podstawie trzech międzynarodowych baz danych.
„Wprowadzenie: Przypadki zapalenia naczyń są zgłaszane jako niepożądane odczyny poszczepienne występujące po aplikacji różnych szczepionek. Opisujemy zgłoszenia dotyczące zapalenia naczyń na podstawie trzech międzynarodowych systemów spontanicznego zgłaszania.
Metody: Wszystkie spontaniczne zgłoszenia dotyczące zapalenia naczyń, występującego po szczepieniu (od stycznia 2003 do czerwca 2014) zostały pobrane z europejskiej sieci przetwarzania danych Eudravigilance (EV), amerykańskiego Systemu Zgłaszania Odczynów Poszczepiennych [Vaccine Adverse Event Reporting System – VAERS] i globalnej bazy danych ze Światowej Organizacji Zdrowia VigiBase. W kwestii zapalenia naczyń zastosowano standardowe zapytania (SMQ) z międzynarodowego słownika terminologii medycznych MedDRA, a typy szczepionek skategoryzowano przy użyciu klasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej. Analizę opisową przeprowadzono według źródła, płci, wieku, kraju, czasu wystąpienia, szczepionki i typu zapalenia naczyń.
Wyniki: Pobranych zostało 1797 zgłoszeń zapalenia naczyń z EV, 1171 z VAERS i 2606 z VigiBase. Zapalenie naczyń występowało głównie u dzieci w wieku 1–17 lat, a rzadziej u osób starszych (do 65 roku życia). Ogólny termin „zapalenie naczyń” był najczęściej zgłaszanym niepożądanym odczynem poszczepiennym [AEFI] w tej kategorii, w każdej z tych trzech baz danych (w przedziale od 21,9% do 27,5% wszystkich zgłoszeń związanych z zapaleniem naczyń dotyczących szczepionek). W przypadku bardziej szczegółowych terminów najczęściej zgłaszano:
- zapalenie naczyń związane z IgA [HSP] – średnio 19,1%,
- chorobę Kawasakiego – średnio 16,1%
- polimialgię reumatyczną – średnio 9,2%.
Rzadziej zgłaszane podtypy obejmowały leukocytoklastyczne zapalenie naczyń skórnych, zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego i zespół Behçeta. Polimialgię reumatyczną, jak również leukocytoklastyczne zapalenie naczyń skórnych i zapalenie naczyń związane z IgA, częściej zgłaszano w przypadku szczepionek przeciw grypie:
- polimialgia reumatyczna – średnio w 61,5% zgłoszeń,
- leukocytoklastyczne zapalenie naczyń skórnych – średnio w 39,2% zgłoszeń,
- zapalenie naczyń związane z IgA – średnio w 29,3% zgłoszeń.
Chorobę Kawasakiego zgłaszano po szczepionkach przeciwko pneumokokom (w 32,0% zgłoszeń) i szczepionkach przeciwko rotawirusom (ponad 20% zgłoszeń). Zespół Behçeta najczęściej zgłaszano po szczepionkach przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby i wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Pierwotne zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego najczęściej zgłaszano po szczepionkach przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).
Wnioski: Podobne wzorce zgłaszania zapalenia naczyń zaobserwowano w różnych bazach danych. Wdrożenie znormalizowanych definicji przypadków dla określonych typów zapalenia naczyń mogłoby poprawić zarówno ogólną jakość danych, jak i porównywalność raportów.” – Vaccine, Volume 34, Issue 51, 12 December 2016, Pages 6634-6640; Spontaneous reports of vasculitis as an adverse event following immunization: A descriptive analysis across three international databases https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26392009/
Zobacz na: W USA rejestruje się mniej niż 1% NOPów – Harvard Pilgrim Health Care
Wytyczne Dotyczące Przedklinicznych Badań Farmakologicznych i Toksykologicznych Szczepionek – EMA
Czy na pewno szczepionki to najlepiej przebadane produkty firm farmaceutycznych? Sprawdźmy.
Choroba Kawasakiego i szczepionka ROTARIX
“Chorobę Kawasakiego odnotowano u 18 (0,035%) klientów którym podano szczepionkę ROTARIX i 9 (0,021%) w grupie „placebo” z 16 zakończonych lub trwających badań klinicznych. Spośród 27 przypadków, 5 wystąpiło po szczepionce ROTARIX w badaniach klinicznych, które nie były kontrolowane placebo lub randomizowane 1: 1. W kontrolowanych „placebo” badaniach chorobę Kawasaki zgłoszono u 17 klientów szczepionki ROTARIX i 9 klientów, którym podano „placebo” (ryzyko względne: 1,71 [95% CI: 0,71, 4,38]). Trzy z 27 przypadków zgłoszono w ciągu 30 dni po szczepieniu: 2 przypadki (ROTARIX = 1, placebo = 1) pochodziły z badań kontrolowanych „placebo” (ryzyko względne: 1,00 [95% CI: 0,01, 78,35]) a jeden przypadek po szczepionce ROTARIX pochodził z badania niekontrolowanego „placebo”. Wśród klientów szczepionki ROTARIX, czas wystąpienia choroby po podaniu badanej dawki wynosił od 3 dni do 19 miesięcy.” – ulotka szczepionki Rotarix, FDA https://www.gsksource.com/pharma/content/dam/GlaxoSmithKline/US/en/Prescribing_Information/Rotarix/pdf/ROTARIX-PI-PIL.PDF
W polskojęzycznej wersji, ani słowa o chorobie Kawasakiego https://pl.gsk.com/media/729238/rotarix-druki-pl-ii-89-02_03_2017.pdf
Z dokumentów EMA wynika, że w czasie trwania badań podawano również inne szczepionki. Np podczas badań Rota-023 i Rota-036 podawano przełnokomótkową szczepionkę DTP, przeciw WZW B, HiB i doustną polio.
https://www.ema.europa.eu/en/documents/scientific-discussion-variation/rotarix-h-c-639-ii-0001-epar-scientific-discussion-variation_en.pdf
Choroba Kawasakiego i szczepionka Prevenar 13
https://www.nature.com/articles/s41598-019-51137-5
WZW B
“Znany związek pomiędzy zapaleniem naczyń a szczepieniem przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B jest odnotowywany w rzadkich przypadkach u dorosłych ludzi. Opisujemy tutaj 35-dniowe niemowlę, u którego rozwinęła się choroba Kawasakiego 1 dzień po otrzymaniu drugiej dawki szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Chociaż niezwykle rzadkie, to możliwe działanie niepożądane należy odnotować i poddać dalszym badaniom.” – Clinical Rheumatology volume 22, pages461–463(2003); Kawasaki disease in an infant following immunisation with hepatitis B vaccine https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14677029/